Diyafram (Işık Düzengeci) Nedir?

Teknik tabirlere göre Işık düzengeci ya da diyafram fotoğraf makinelerinde, objektif içinden geçen ışığın, yeğinliğini ayarlamak için kullanılan ve çoğunlukla objektif içine yerleştirilmiş olan metal düzenektir.Objektiften geçen ışık fotoğrafın netlik değerini ve keskinlik değerini arttırmak için geliştirilmiştir.

Kullandığınız objektifi insan gözünbebeğinede benzetebilirsiniz.Bu nedenle bu düzeneğin bazı türlerine ışık bebeği adı verilebilir.Bu düzenek, objektif içinden geçerek film (duyarkat)/sensör üzerine düşen ışığın yeğinliğini (miktarını/şiddetini) düzenlemek için kullanılır. Ancak gözbebeği gibi, ışığı otomatik olarak ayarlayamaz.Çünkü bu ışık ayarı çekim alanından alanına göre değişmektedir.Işık aralığı denilen, bu aralığın kullanıcı tarafından belirlenmesi gerekir.

Işık aralığı ayarı, kullanılan film/sensör duyarlığına ve seçilen ışıklama süresine bağlı olarak, objektif bileziği üzerine kazınmış olan değerlerden biri seçilerek ya da fotoğraf makinesinin gövdesi üzerinden belirlenir.Bazı objektiflerde f2.8 gibi bir diyafram değerinde fotoğrafta flu’luk elde edebiliyorken bazı objektiflerde ise bu değerlerde fluluk söz konusu olmaz.Buna örnek olarak 50 mm prime lens ile çektiğiniz portre ile aynı alanda çektiğiniz geniş açı bir lensle aynı diyafram aralığını kullanırsanız örnek veriyorum f2.8 diyelim ki ortak diyafram değeriniz 2 fotoğraftada farklı bir sonuç alırsınız bunun sebebide her iki objektifin farklı amaçları, farklı açıları ve farklı netleme noktalarına sahip olmasıdır.

Ayrıca keskin bir diyaframa sahip lenste diyorsanız ki ben flu fotoğraf istemiyorum ışığa hükmedip daha geniş kapsamlı keskinlikte bir fotoğraf istiyorum diyorsanız diyafram değerini azaltarak ( f8 /f16 / f22… ) daha geniş alana sahip olabilirsiniz.Aşağıdaki görselde bu konuyla daha kolay anlaşılabilirlik sağlayabilirsiniz.

Unutmayalım diyafram arttıkça alan derinliği daralır, değer düşürüldükçe ise alan derinliğinde artış görünür ve objektiften objektife görede değişmektedir.